Democritus

Democritus, ook wel Democritus van Abdera genoemd (460 of 459 v.Chr. in Abdera in Thracië; † rond 370 v.Chr.) was een Grieks filosoof die behoort tot de presocraten. Als leerling van Leucippus werkte en doceerde hij in zijn geboortestad Abdera; zelf heeft hij Epicurus beïnvloed. Zijn bijnaam was "de lachende filosoof".

Democritus werd in zijn filosofische en wetenschappelijke werken beslissend gevormd door zijn verblijf in Babylonië, een bakermat van de wetenschappen in zijn tijd. Democritus was een atomist en schreef over wiskunde, astronomie, natuurkunde, geneeskunde, logica, ethiek en de theorie van de ziel. 

Democritus stelde dat alles is samengesteld uit "atomen", die ondeelbaar zijn, en dat er tussen atomen lege ruimte is; dat atomen onverwoestbaar zijn, altijd in beweging blijven; dat er een oneindig aantal atomen en soorten atomen zijn die verschillen in vorm en grootte. Over de massa van atomen zei Democritus: 'Hoe meer ondeelbaar, hoe zwaarder het is'. Zijn exacte standpunt over het atoomgewicht is echter onduidelijk.

Werk

Volgens Diogenes Laërtius kon men het werk van Democritus groeperen in dertien tetralogieën, d.w.z. 52 werken, maar deze gingen verloren of werden vernietigd, vooral in de tweede eeuw na Christus. Zijn gedachten en enkele fragmenten van zijn werk zijn door veel doxografen, waaronder Simplicius, Aristoteles, Diogenes Laërtius en Plutarchus, aan ons overgedragen. De ouderen vertellen ons dat Democritus over alles had geschreven: over wiskunde had hij opmerkelijke verhandelingen geschreven, volgens de getuigenis van Archimedes die voorbeelden geeft van de wiskundige ontdekkingen van Democritus. Hij had ook over biologie geschreven, over natuurkunde, over filologie, literaire geschiedenis en muziek, en formuleerde zijn eigen natuursysteem. Zijn werk over moraliteit is te vinden in twee collecties met meer dan tweehonderd spreuken en korte teksten, citaten of uittreksels uit bloemlezingen die na zijn dood zijn gepubliceerd.